Tư tưởng và đạo đức Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, là kết quả của sự vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta. Tư tưởng và đạo đức Hồ Chí Minh là sự kết tinh những truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta và tinh hoa văn hoá của nhân loại, là tài sản tinh thần vô giá của Đảng và nhân dân ta; là tấm gương sáng để mọi người Việt Nam học tập và noi theo.
Vấn đề học tập và làm theo Bác trong Đảng và xã hội ta đã có một quá trình lịch sử lâu dài, liên tục. Trong từng giai đoạn cách mạng, Đảng ta luôn yêu cầu mỗi cán bộ, đảng viên và người dân thường xuyên phải trau dồi, học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh để từ đó phục vụ cách mạng, phục vụ nhân dân được tốt hơn, phấn đấu xây dựng xã hội ta ngày càng giàu mạnh, văn minh, đời sống nhân dân ngày càng ấm no hạnh phúc, sánh vai với bạn bè khắp năm châu.
Tại Lễ truy điệu Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong Điếu văn vĩnh biệt Người, toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta đã cùng thề: “Suốt đời học tập đạo đức, tác phong của Người, bồi dưỡng phẩm chất cách mạng, không sợ gian khổ, không sợ hy sinh, rèn luyện mình thành những chiến sĩ trung thành với Đảng, với dân, xứng đáng là đồng chí, là học trò của Hồ Chủ tịch”.
Ngày 29/9/1969, Bộ Chính trị khóa III đã ban hành Chỉ thị số 173-CT/TW về “Học tập và làm theo Di chúc của Chủ tịch Hồ Chủ tịch”. Những năm sau đó, khẩu hiệu “Sống, chiến đấu, lao động và học tập theo gương Bác Hồ vĩ đại” với yêu cầu học tập và làm theo gương Bác đã được toàn Đảng, toàn dân nêu cao thực hiện.
Đặc biệt từ sau Đại hội VII của Đảng (6/1991) việc học tập tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh được đẩy mạnh. Ngày 27/3/2003, Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa IX ban hành Chỉ thị số 23-CT/TW về “Đẩy mạnh nghiên cứu, tuyên truyền, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh trong giai đoạn mới”, trong đó có xác định mục đích: “Tạo ra phong trào rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng theo gương Bác Hồ vĩ đại, đẩy lùi sự suy thoái đạo đức, lối sống”. Hội nghị lần thứ 12 Ban Chấp hành Trung ương (khóa IX) đã quyết định làm điểm việc tổ chức cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Trên cơ sở kết quả việc làm điểm, ngày 7/11/2006, Bộ Chính trị (khóa X) ban hành Chỉ thị 06-CT/TW “về tổ chức cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, bắt đầu thực hiện từ ngày kỷ niệm 77 năm thành lập Đảng (03/02/2007) tới hết nhiệm kỳ Đại hội X của Đảng.
Tại Đại hội XI, Đảng đã yêu cầu đưa việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trở thành nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên, lâu dài của cán bộ, đảng viên, của các chi bộ, tổ chức Đảng và các tầng lớp nhân dân. Và ngày 14/5/2011, Bộ Chính trị đã ban hành Chỉ thị 03-CT/TW về “Tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”.
Đến Đại hội XII, Đảng ta khẳng định “tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; coi đó là công việc thường xuyên của các tổ chức Đảng, các cấp chính quyền, các tổ chức chính trị - xã hội, địa phương, đơn vị gắn với chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”. Việc ban hành chỉ thị mới - Chỉ thị 05-CT/TW ngày 15/5/2016 “về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, là nhằm đáp ứng yêu cầu cao hơn về rèn luyện, tu dưỡng đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong tình hình mới.
Các chuyên đề hàng năm đã học tập, quán triệt và làm theo từ khi Đảng ta phát động đến nay:
Năm 2007: học tập chuyên đề: “Đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện nay”; các tác phẩm “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân”, “Di chúc” của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Năm 2008: tổ chức học tập chuyên đề: “Tư tưởng và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh về thực hành tiết kiệm, chống tham ô, lãng phí, quan liêu” và tác phẩm “ Sửa đổi lối làm việc”.
Năm 2009: tổ chức học tập chuyên đề “Tư tưởng và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh về nâng cao ý thức trách nhiệm, hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân” và 40 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Năm 2010: tổ chức học tập chuyên đề “Tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng ta thật sự trong sạch, vững mạnh, là đạo đức, là văn minh” gắn với công tác tổ chức và tiến hành Đại hội Đảng các cấp.
Năm 2011-2012: học tập chuyên đề: “Suốt đời phấn đấu cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, làm người công bộc tận tụy, trung thành của nhân dân, đời tư trong sáng, cuộc sống riêng giản dị”.
Năm 2013: học tập chuyên đề: “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh về phong cách quần chúng, dân chủ, nêu gương; nêu cao trách nhiệm gương mẫu của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp”.
Năm 2014: học tập chuyên đề: “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh về nêu cao tinh thần trách nhiệm, chống chủ nghĩa cá nhân, nói đi đôi với làm”.
Năm 2015: học tập chuyên đề: “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh về trung thực, trách nhiệm; gắn bó với nhân dân; đoàn kết, xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh
Năm 2016: học tập chuyên đề “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh về nêu cao tinh thần trách nhiệm, phong cách gương mẫu, nói đi đôi với làm”.
Năm 2017: học tập chuyên đề: “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức,phong cách Hồ Chí Minh về phòng, chống suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”.
Năm 2018: học tập chuyên đề: “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức,phong cách Hồ Chí Minh về xây dựng phong cách, tác phong công tác của người đứng đầu, của cán bộ, đảng viên”.
Năm 2019: học tập chuyên đề: “Xây dựng ý thức tôn trọng nhân dân, phát huy dân chủ, chăm lo đời sống nhân dân theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.
Năm 2020: học tập chuyên đề: “Tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.
Như vậy, có thể khẳng định, việc học tập và làm theo Bác xuất phát từ yêu cầu của sự nghiệp cách mạng qua mỗi thời kỳ. Không chỉ vậy, đây còn là tình cảm thiêng liêng của cán bộ, đảng viên, nhân dân ta đối với Bác Hồ kính yêu. Việc đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là một nhiệm vụ rất quan trọng, cần thiết, góp phần làm cho tư tưởng, đạo đức, phong cách của Người thực sự trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của đời sống xã hội, xây dựng văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và bảo vệ vững chắc Tổ quốc vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh./.
Vấn đề học tập và làm theo Bác trong Đảng và xã hội ta đã có một quá trình lịch sử lâu dài, liên tục. Trong từng giai đoạn cách mạng, Đảng ta luôn yêu cầu mỗi cán bộ, đảng viên và người dân thường xuyên phải trau dồi, học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh để từ đó phục vụ cách mạng, phục vụ nhân dân được tốt hơn, phấn đấu xây dựng xã hội ta ngày càng giàu mạnh, văn minh, đời sống nhân dân ngày càng ấm no hạnh phúc, sánh vai với bạn bè khắp năm châu.
Tại Lễ truy điệu Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong Điếu văn vĩnh biệt Người, toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta đã cùng thề: “Suốt đời học tập đạo đức, tác phong của Người, bồi dưỡng phẩm chất cách mạng, không sợ gian khổ, không sợ hy sinh, rèn luyện mình thành những chiến sĩ trung thành với Đảng, với dân, xứng đáng là đồng chí, là học trò của Hồ Chủ tịch”.
Ngày 29/9/1969, Bộ Chính trị khóa III đã ban hành Chỉ thị số 173-CT/TW về “Học tập và làm theo Di chúc của Chủ tịch Hồ Chủ tịch”. Những năm sau đó, khẩu hiệu “Sống, chiến đấu, lao động và học tập theo gương Bác Hồ vĩ đại” với yêu cầu học tập và làm theo gương Bác đã được toàn Đảng, toàn dân nêu cao thực hiện.
Đặc biệt từ sau Đại hội VII của Đảng (6/1991) việc học tập tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh được đẩy mạnh. Ngày 27/3/2003, Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa IX ban hành Chỉ thị số 23-CT/TW về “Đẩy mạnh nghiên cứu, tuyên truyền, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh trong giai đoạn mới”, trong đó có xác định mục đích: “Tạo ra phong trào rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng theo gương Bác Hồ vĩ đại, đẩy lùi sự suy thoái đạo đức, lối sống”. Hội nghị lần thứ 12 Ban Chấp hành Trung ương (khóa IX) đã quyết định làm điểm việc tổ chức cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Trên cơ sở kết quả việc làm điểm, ngày 7/11/2006, Bộ Chính trị (khóa X) ban hành Chỉ thị 06-CT/TW “về tổ chức cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, bắt đầu thực hiện từ ngày kỷ niệm 77 năm thành lập Đảng (03/02/2007) tới hết nhiệm kỳ Đại hội X của Đảng.
Tại Đại hội XI, Đảng đã yêu cầu đưa việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trở thành nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên, lâu dài của cán bộ, đảng viên, của các chi bộ, tổ chức Đảng và các tầng lớp nhân dân. Và ngày 14/5/2011, Bộ Chính trị đã ban hành Chỉ thị 03-CT/TW về “Tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”.
Đến Đại hội XII, Đảng ta khẳng định “tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; coi đó là công việc thường xuyên của các tổ chức Đảng, các cấp chính quyền, các tổ chức chính trị - xã hội, địa phương, đơn vị gắn với chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”. Việc ban hành chỉ thị mới - Chỉ thị 05-CT/TW ngày 15/5/2016 “về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, là nhằm đáp ứng yêu cầu cao hơn về rèn luyện, tu dưỡng đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong tình hình mới.
Các chuyên đề hàng năm đã học tập, quán triệt và làm theo từ khi Đảng ta phát động đến nay:
Năm 2007: học tập chuyên đề: “Đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện nay”; các tác phẩm “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân”, “Di chúc” của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Năm 2008: tổ chức học tập chuyên đề: “Tư tưởng và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh về thực hành tiết kiệm, chống tham ô, lãng phí, quan liêu” và tác phẩm “ Sửa đổi lối làm việc”.
Năm 2009: tổ chức học tập chuyên đề “Tư tưởng và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh về nâng cao ý thức trách nhiệm, hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân” và 40 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Năm 2010: tổ chức học tập chuyên đề “Tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng ta thật sự trong sạch, vững mạnh, là đạo đức, là văn minh” gắn với công tác tổ chức và tiến hành Đại hội Đảng các cấp.
Năm 2011-2012: học tập chuyên đề: “Suốt đời phấn đấu cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, làm người công bộc tận tụy, trung thành của nhân dân, đời tư trong sáng, cuộc sống riêng giản dị”.
Năm 2013: học tập chuyên đề: “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh về phong cách quần chúng, dân chủ, nêu gương; nêu cao trách nhiệm gương mẫu của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp”.
Năm 2014: học tập chuyên đề: “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh về nêu cao tinh thần trách nhiệm, chống chủ nghĩa cá nhân, nói đi đôi với làm”.
Năm 2015: học tập chuyên đề: “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh về trung thực, trách nhiệm; gắn bó với nhân dân; đoàn kết, xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh
Năm 2016: học tập chuyên đề “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh về nêu cao tinh thần trách nhiệm, phong cách gương mẫu, nói đi đôi với làm”.
Năm 2017: học tập chuyên đề: “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức,phong cách Hồ Chí Minh về phòng, chống suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”.
Năm 2018: học tập chuyên đề: “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức,phong cách Hồ Chí Minh về xây dựng phong cách, tác phong công tác của người đứng đầu, của cán bộ, đảng viên”.
Năm 2019: học tập chuyên đề: “Xây dựng ý thức tôn trọng nhân dân, phát huy dân chủ, chăm lo đời sống nhân dân theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.
Năm 2020: học tập chuyên đề: “Tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.
Như vậy, có thể khẳng định, việc học tập và làm theo Bác xuất phát từ yêu cầu của sự nghiệp cách mạng qua mỗi thời kỳ. Không chỉ vậy, đây còn là tình cảm thiêng liêng của cán bộ, đảng viên, nhân dân ta đối với Bác Hồ kính yêu. Việc đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là một nhiệm vụ rất quan trọng, cần thiết, góp phần làm cho tư tưởng, đạo đức, phong cách của Người thực sự trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của đời sống xã hội, xây dựng văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và bảo vệ vững chắc Tổ quốc vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh./.