HƯƠNG VỊ NÚI RỪNG NGÀY TẾT
An Lão- một trong 3 huyện miền núi, vùng cao của tỉnh Bình Định, là nơi sinh sống của các dân tộc anh em: Kinh, Hre, Ba Na. Được thiên nhiên ưu đãi với nhiều lòai động-thực vật phong phú và đa dạng, nên trong ẩm thực của người miền núi An Lão cũng có những nét dân dã, độc đáo lạ thường. Các món ăn hầu hết được chế biến từ nguyên liệu đơn sơ, gắn liền với núi rừng, sông, suối. Đặc biệt, trong những ngày lễ, Tết, việc ăn uống diễn ra với nhiều ý nghĩa, không chỉ đáp ứng nhu cầu ăn no, ngon miệng mà còn thể hiện tình làng, nghĩa xóm, giữa khách thập phương và dân bản địa, chính vì vậy việc ăn uống được đồng bào các dân tộc ở An Lão thể hiện một cách dân dã nhưng khá trang trọng.
Mặc dù huyện miền núi An Lão chưa xây dựng và tổ chức được các điểm du lịch như mong muốn, nhưng những năm gần đây nhiều du khách trong nước có dịp một lần đến với huyện vùng cao An Lão thì không thể nào quên phong cảnh sơn thủy hữu tình nơi đây luôn gắn với những món ăn dân dã đậm đà hương vị của núi rừng, nhất là trong dịp xuân về, Tết đến.
-Thưởng thức rượu cần
Đã từ lâu đời, uống rượu cần đã trở thành nhu cầu không thể thiếu trong sinh họat văn hóa cộng đồng của đồng bào Hrê, Ba Na An Lão. Rượu cần của người Hrê, Ba Na An Lão thường được chế biến từ củ khoai mì gòn bùi nghẹn hoặc những hạt bắp vừa thu họach từ trên nương đem về ngâm ủ trong chóe sành với một lọai men tạo từ vỏ cây rừng. Sau 7 đến 10 ngày rượu dậy mùi thơm của bắp, khoai, hòa quyện với nước suối trong vắt, tạo nên một vị cay ngọt nồng nàn, khó cưỡng.
Cơm Lam
Đến với món cơm Lam vùng núi An Lão người ăn có thể cảm nhận mùi thơm của lúa rẫy . Nó chắc mà lại dẻo, bùi mà không cứng, ăn không biết ngán. Cơm Lam đồng bào Hrê, Ba Na được làm từ gạo lúa rẫy ngâm lẫn với lá dứa, qua một đêm vo gạo rồi đổ vào ống tre hoặc nứa, khi gạo đã đầy hai phần ba ống, người nấu khéo léo đổ nước mát lạnh đựng trong những cái bầu khô vào từng ống một, tước những thẻ lá chuối rừng già đã được hơ lửa và thắt nút cho từng ống, tre nứa, rồi đặt lên ngọn lửa than hồng cho đến khi cơm chín.
Cơm Lam là món ăn không thế thiếu trong các dịp lễ hội, ngày Tết của đồng bào nơi đây, nhẹ nhàn tách ống tre nứa, chia cơm thành những khoanh tròn, chấm với muối mè hoặc ăn với thịt sấy khô nướng lửa là ngon hết biết luôn.
Cá niên, rau dớn
Dớn là một lọai rau rừng rất quen thuộc đối với đồng bào các dân tộc ở An Lão. Lá non rau dớn thường được dùng để luộc, xào hoặc ăn sống. Nhưng khi có cá niên vừa bắt lên từ suối đem nướng thật vàng, giòn bằng lửa than xong, vứt bỏ đầu cá, rút hết xương, bóc thịt cá trộn đều với rau dớn chỉ rửa sạch dùng tay ngắt cộng nhỏ và chỉ trụng qua nước sôi lấy ra ngay, có thêm các gia vị như: ớt, tỏi, hành củ, bột ngọt và muối sống vừa ăn, vị bùi đắng nhân nhẫn của cá niên cộng với những cộng rau dớn xanh rờn, giòn ngọt sẽ trở thành món ngon nhớ đời với những ai một lần may mắn được thưởng thức.
Canh rau Ranh, ốc đá
Rau ranh là loại rau mọc hoang trên rừng, lá to bằng lá chè, có màu nõn chuối, mùi hơi chua, dịu hơn lá bứa, chúng mọc nhiều ở vùng núi An Lão. Còn ốc đá là loài ốc sống trong các gộp đá ở các suối trên núi cao, lớn hơn đầu đũa một tí. Hai loại này “kết bạn” với nhau trong thực đơn của người vùng cao, giờ thành món khoái khẩu của nhiều người khi về thăm An Lão nhất là trong những ngày hè nóng bức có bát canh rau ranh ốc đá để giải nhiệt thì rất tuyệt. Ốc đá còn có thể nấu với mít non và cốt nước dừa, khi mít chín mềm, nêm gia vị rồi cho một ít lá lốp thái sợi lên trên, ăn nóng rất ngon.
Ngắm lan rừng khoe sắc
Được thiên nhiên ưu đãi và ban tặng, hiện nay huyện An Lão còn lưu giữ và bảo tồn hàng trăm loài lan rừng quý hiếm. Trong đó, đứng đầu là Lan Đại Châu An Lão có sức sống trường tồn, màu hoa trắng tím, hương thơm dìu dịu, ngây ngất. Hiện nay lan Đại Châu An Lão được người chơi lan sành điệu lùng mua với giá từ 400-500 nghìn đồng/lá. Những ngày giáp Tết, đi đâu bạn cũng dễ bắt gặp những giò lan rừng khoe sắc, ngan ngát hương thơm mê đắm lòng người.
Ngòai ra, huyện An Lão còn lưu giữ nhiều nhạc cụ, cồng chiêng độc đáo, những làn điệu Ca Lêu, Ta Choi mượt mà, đằm thắm của người Hrê, Ba Na và hàng chục trò chơi dân gian mang đậm đà bản sắc dân tộc.
Tết Canh Tý năm 2020 này, mời bạn về An Lão quê tôi để đắm mình với những khu rừng nguyên sinh, ngắm thác, trèo đèo, tắm suối và thưởng thức những món ăn gắn liền với núi rừng lạ lẫm và độc đáo./.
Mặc dù huyện miền núi An Lão chưa xây dựng và tổ chức được các điểm du lịch như mong muốn, nhưng những năm gần đây nhiều du khách trong nước có dịp một lần đến với huyện vùng cao An Lão thì không thể nào quên phong cảnh sơn thủy hữu tình nơi đây luôn gắn với những món ăn dân dã đậm đà hương vị của núi rừng, nhất là trong dịp xuân về, Tết đến.
-Thưởng thức rượu cần
Đã từ lâu đời, uống rượu cần đã trở thành nhu cầu không thể thiếu trong sinh họat văn hóa cộng đồng của đồng bào Hrê, Ba Na An Lão. Rượu cần của người Hrê, Ba Na An Lão thường được chế biến từ củ khoai mì gòn bùi nghẹn hoặc những hạt bắp vừa thu họach từ trên nương đem về ngâm ủ trong chóe sành với một lọai men tạo từ vỏ cây rừng. Sau 7 đến 10 ngày rượu dậy mùi thơm của bắp, khoai, hòa quyện với nước suối trong vắt, tạo nên một vị cay ngọt nồng nàn, khó cưỡng.
Cơm Lam
Đến với món cơm Lam vùng núi An Lão người ăn có thể cảm nhận mùi thơm của lúa rẫy . Nó chắc mà lại dẻo, bùi mà không cứng, ăn không biết ngán. Cơm Lam đồng bào Hrê, Ba Na được làm từ gạo lúa rẫy ngâm lẫn với lá dứa, qua một đêm vo gạo rồi đổ vào ống tre hoặc nứa, khi gạo đã đầy hai phần ba ống, người nấu khéo léo đổ nước mát lạnh đựng trong những cái bầu khô vào từng ống một, tước những thẻ lá chuối rừng già đã được hơ lửa và thắt nút cho từng ống, tre nứa, rồi đặt lên ngọn lửa than hồng cho đến khi cơm chín.
Cơm Lam là món ăn không thế thiếu trong các dịp lễ hội, ngày Tết của đồng bào nơi đây, nhẹ nhàn tách ống tre nứa, chia cơm thành những khoanh tròn, chấm với muối mè hoặc ăn với thịt sấy khô nướng lửa là ngon hết biết luôn.
Cá niên, rau dớn
Dớn là một lọai rau rừng rất quen thuộc đối với đồng bào các dân tộc ở An Lão. Lá non rau dớn thường được dùng để luộc, xào hoặc ăn sống. Nhưng khi có cá niên vừa bắt lên từ suối đem nướng thật vàng, giòn bằng lửa than xong, vứt bỏ đầu cá, rút hết xương, bóc thịt cá trộn đều với rau dớn chỉ rửa sạch dùng tay ngắt cộng nhỏ và chỉ trụng qua nước sôi lấy ra ngay, có thêm các gia vị như: ớt, tỏi, hành củ, bột ngọt và muối sống vừa ăn, vị bùi đắng nhân nhẫn của cá niên cộng với những cộng rau dớn xanh rờn, giòn ngọt sẽ trở thành món ngon nhớ đời với những ai một lần may mắn được thưởng thức.
Canh rau Ranh, ốc đá
Rau ranh là loại rau mọc hoang trên rừng, lá to bằng lá chè, có màu nõn chuối, mùi hơi chua, dịu hơn lá bứa, chúng mọc nhiều ở vùng núi An Lão. Còn ốc đá là loài ốc sống trong các gộp đá ở các suối trên núi cao, lớn hơn đầu đũa một tí. Hai loại này “kết bạn” với nhau trong thực đơn của người vùng cao, giờ thành món khoái khẩu của nhiều người khi về thăm An Lão nhất là trong những ngày hè nóng bức có bát canh rau ranh ốc đá để giải nhiệt thì rất tuyệt. Ốc đá còn có thể nấu với mít non và cốt nước dừa, khi mít chín mềm, nêm gia vị rồi cho một ít lá lốp thái sợi lên trên, ăn nóng rất ngon.
Ngắm lan rừng khoe sắc
Được thiên nhiên ưu đãi và ban tặng, hiện nay huyện An Lão còn lưu giữ và bảo tồn hàng trăm loài lan rừng quý hiếm. Trong đó, đứng đầu là Lan Đại Châu An Lão có sức sống trường tồn, màu hoa trắng tím, hương thơm dìu dịu, ngây ngất. Hiện nay lan Đại Châu An Lão được người chơi lan sành điệu lùng mua với giá từ 400-500 nghìn đồng/lá. Những ngày giáp Tết, đi đâu bạn cũng dễ bắt gặp những giò lan rừng khoe sắc, ngan ngát hương thơm mê đắm lòng người.
Ngòai ra, huyện An Lão còn lưu giữ nhiều nhạc cụ, cồng chiêng độc đáo, những làn điệu Ca Lêu, Ta Choi mượt mà, đằm thắm của người Hrê, Ba Na và hàng chục trò chơi dân gian mang đậm đà bản sắc dân tộc.
Tết Canh Tý năm 2020 này, mời bạn về An Lão quê tôi để đắm mình với những khu rừng nguyên sinh, ngắm thác, trèo đèo, tắm suối và thưởng thức những món ăn gắn liền với núi rừng lạ lẫm và độc đáo./.
Tác giả bài viết: Hoàng Nam Quốc
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
Lời chào mừng
TRỊNH XUÂN LONG
Chủ tịch UBND huyện An Lão
Chủ tịch UBND huyện An Lão
Thống kê truy cập
- Đang truy cập31
- Hôm nay8,792
- Tháng hiện tại144,616
- Tổng lượt truy cập9,407,325
An lão qua ảnh
Video về quê hương
Thông báo